ثبت اختراع

در ایران، موارد زیر قابل ثبت اختراع نیستند:

• نقشه‌های مالی
• اختراعاتی که خلاف نظام عمومی و اخلاق حسنه باشند
• فرمول‌ها و ترکیبات دارویی

موارد غیر قابل ثبت به عنوان اختراع

• کشفیات: اختراع باید محصول یا فرآیندی جدید و نوآورانه باشد که قبلاً توسط شخص دیگری اختراع نشده باشد. کشفیات از قبل انجام شده و در طبیعت موجود هستند و بنابراین قابل ثبت به عنوان اختراع نیستند.
• نظریه‌های علمی: نظریه‌های علمی پایه‌ای هستند و برای ثبت اختراع، محصول یا فرآیندی خاص مورد نیاز است.
• روش‌های ریاضی: روش‌های ریاضی نیز پایه‌ای هستند و برای ثبت اختراع، محصول یا فرآیندی خاص مورد نیاز است.
• طرح‌ها و نقشه‌ها: طرح‌ها و نقشه‌ها، صرفاً نمایشی از یک محصول یا فرآیند هستند و برای ثبت اختراع، محصول یا فرآیند واقعی مورد نیاز است.
• قواعد و روش‌ها: قواعد و روش‌ها، صرفاً دستورالعمل‌هایی برای انجام کاری هستند و برای ثبت اختراع، محصول یا فرآیندی خاص مورد نیاز است.
• نرم‌افزار رایانه‌ای فاقد اثر فنی: نرم‌افزار رایانه‌ای برای ثبت اختراع باید دارای اثر فنی باشد. اثر فنی، به معنای تأثیری است که نرم‌افزار بر نحوه کارکرد یک دستگاه یا سیستم می‌گذارد.
• روش تشخیص یا معالجه بیماری در انسان یا دام: روش‌های تشخیص یا معالجه بیماری در انسان یا دام، برای ثبت اختراع باید از طریق آزمایشات بالینی تأیید شده باشند.
• گونه‌های گیاهی یا جانوری یا روش ایجاد: گونه‌های گیاهی یا جانوری، برای ثبت اختراع باید دارای ویژگی‌های جدید و نوآورانه باشند که قبلاً در طبیعت وجود نداشته است.
• اختراعی که استفاده تجاری آن مخل نظم عمومی یا اصول اخلاقی باشد: اختراعاتی که استفاده تجاری آن‌ها مخل نظم عمومی یا اصول اخلاقی باشد، برای ثبت اختراع قابل قبول نیستند.

معیارهای مهم در ثبت اختراع

برای ثبت اختراع، سه معیار اصلی وجود دارد که محصول یا فرآیند اختراع شده باید از آن‌ها برخوردار باشد. این معیارها عبارتند از:

• نوآوری و خلاقیت: اختراع باید محصول یا فرآیندی جدید و نوآورانه باشد که از روش‌های خلاقانه استفاده کرده باشد.
• تازگی: اختراع نباید قبلاً توسط شخص دیگری اختراع شده باشد.
• کاربردی بودن: اختراع باید کاربردی داشته باشد و بتواند مشکلی را حل کند یا نیازی را برطرف نماید.
  در ادامه، هر یک از این معیارها به طور خلاصه توضیح داده شده است:

نوآوری و خلاقیت

نوآوری و خلاقیت یکی از مهم‌ترین معیارهای ثبت اختراع است. اختراع باید محصول یا فرآیندی جدید و نوآورانه باشد که از روش‌های خلاقانه استفاده کرده باشد. به عبارت دیگر، اختراع باید نسبت به دانش و فناوری موجود، پیشرفت قابل توجهی داشته باشد.

تازگی

اختراع نباید قبلاً توسط شخص دیگری اختراع شده باشد. این معیار با بررسی اسناد و مدارک موجود، از جمله مقالات علمی، اختراعات ثبت شده و سایر منابع، بررسی می‌شود.

کاربردی بودن

اختراع باید کاربردی داشته باشد و بتواند مشکلی را حل کند یا نیازی را برطرف نماید. به عبارت دیگر، اختراع باید کاربرد عملی داشته باشد و در صنعت یا زندگی روزمره قابل استفاده باشد.

فرض کنید فردی یک روش جدید برای تولید انرژی پاک اختراع کرده است. این اختراع دارای نوآوری و خلاقیت است، زیرا روشی جدید برای تولید انرژی پاک ارائه می‌دهد. همچنین، این اختراع جدید و نوآورانه است، زیرا قبلاً چنین روشی اختراع نشده است. در نهایت، این اختراع کاربردی است، زیرا می‌تواند مشکل آلودگی هوا را حل کند.